Tóm tắt

Xã Vạn Thạnh là một đơn vị hành chính nằm ở vị trí đắc địa ven biển và ven đảo của huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa, từng được đánh giá có tiềm năng phát triển ngư nghiệp, du lịch sinh thái biển và nông nghiệp. Tình hình dân cư, địa lý và cơ sở hạ tầng của Vạn Thạnh trước khi sáp nhập cho thấy một khu vực đa dạng với ba thôn đảo Ninh Đảo, Ninh Tân và Điệp Sơn, cùng với các đảo như Điệp Sơn, Hòn Gầm, Hòn Đước và Hòn Bịp. Sau sáp nhập vào năm 2025, xã Vạn Thạnh đã được hợp nhất với Vạn Thọ và Đại Lãnh thành một đơn vị hành chính mới mang tên xã Đại Lãnh mới, với việc điều chuyển bộ máy quản lý, nguồn lực và các chính sách phát triển. Bài viết này đi sâu vào tổng quan trước–sau sáp nhập, địa chỉ sau sáp nhập, lịch sử hình thành, đặc điểm địa lý, dân cư, kinh tế, văn hóa, tiềm năng phát triển và ý kiến của người dân địa phương về cuộc sống trên địa bàn. Các thông tin cụ thể từ các nguồn dữ liệu được trình bày đầy đủ và không chỉnh sửa để phản ánh đúng thực tế được cung cấp.

Nội dung chính

Tổng quan Xã Vạn Thạnh Huyện Vạn Ninh trước và sau sáp nhập

Trước sáp nhập

• Xã Vạn Thạnh là một trong số 13 xã và thị trấn của huyện Vạn Ninh cũ, có vị trí địa lý đặc biệt khi nằm tại khu vực bán đảo và sở hữu hệ thống đảo phong phú, bao gồm các đảo như Điệp Sơn, Hòn Gầm, Hòn Đước và Hòn Bịp.
• Diện tích tự nhiên của xã khoảng 46 km²; dân số khoảng 10.000 người, chủ yếu làm nông nghiệp, đánh bắt thủy sản và dịch vụ du lịch ven biển.
• Vạn Thạnh được đánh giá là xã có tiềm năng về phát triển ngư nghiệp, du lịch sinh thái biển, nhiều năm nằm trong nhóm xã đặc biệt khó khăn, được hưởng các chính sách hỗ trợ của Nhà nước[4][6][14].
• Đặc điểm chung của khu vực này gồm hệ thống đồi núi xen lẫn đồng bằng ven biển và các hoạt động kinh tế dựa trên biển, nông nghiệp và du lịch, đồng thời có vị trí kết nối quan trọng với vùng ven biển và các tuyến đường thủy nội địa.

Sau sáp nhập (từ 1/7/2025)

• Theo đề án, xã Vạn Thạnh cùng với xã Vạn Thọ và xã Xã Đại Lãnh được hợp nhất thành xã Đại Lãnh mới [3][5][10].
• Địa giới hành chính xã Vạn Thạnh cũ không còn nguyên vẹn, các đảo và bán đảo trước đó đều thuộc về xã Đại Lãnh mới.
• Bộ máy hành chính, dân cư, nguồn lực và các chính sách hỗ trợ phát triển của Vạn Thạnh được điều chuyển về đơn vị xã Đại Lãnh, nhằm tinh gọn bộ máy, tăng hiệu quả quản lý, khai thác tiềm năng kinh tế biển hợp lý hơn.
• Sau khi sắp xếp, huyện Vạn Ninh giảm số lượng xã từ 13 xuống còn 5 xã mới, trong đó không còn xã Vạn Thạnh độc lập như trước mà chỉ còn trong thành phần xã Đại Lãnh mở rộng. Tên gọi “Vạn Thạnh” không còn là tên xã hành chính cấp xã của huyện Vạn Ninh sau sáp nhập[3][5][10][13].
• Địa bàn hợp nhất cho thấy định hướng khai thác tiềm năng biển đảo và liên kết vùng để phát triển hạ tầng, dịch vụ công và du lịch theo định hướng mang tính kết nối và đồng bộ giữa các xã ven biển phía Bắc huyện Vạn Ninh.

Địa chỉ Xã Vạn Thạnh Huyện Vạn Ninh sau sáp nhập đổi thành gì

Địa chỉ trước sáp nhập: Thôn Tân Dân, xã Vạn Thạnh, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa.

Địa chỉ sau sáp nhập: Thôn Tân Dân, xã Xã Đại Lãnh, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa.

Theo yêu cầu của công tác quản lý hành chính, các doanh nghiệp, hộ dân phải điều chỉnh thông tin địa chỉ trên giấy tờ pháp lý, hợp đồng, chứng nhận quyền sử dụng đất, đăng ký kinh doanh… theo đơn vị hành chính xã mới sau sáp nhập[2][7]. Thông tin về địa chỉ này cũng được dùng khi thực hiện các thủ tục hành chính, giao dịch, đảm bảo thống nhất theo quy định của cơ quan nhà nước.

Ví dụ minh họa: địa chỉ trước sáp nhập là Thôn Tân Dân, xã Vạn Thạnh, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa; địa chỉ sau sáp nhập là Thôn Tân Dân, xã Đại Lãnh, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa.

Lịch sử hình thành Xã Vạn Thạnh Huyện Vạn Ninh

Xã Vạn Thạnh, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa, là một xã ven biển nằm ở phía Bắc của tỉnh, với diện tích và dân số biến động theo các chu kỳ phát triển, chủ yếu gắn với nghề nông, ngư nghiệp và du lịch ven biển. Lịch sử hình thành của xã gắn liền với quá trình khai phá và phát triển của vùng đất Khánh Hòa, nền kinh tế truyền thống dựa vào nông nghiệp kết hợp với các ngành nghề mới như thủy sản và du lịch trong quá trình phát triển gần đây[5][2][13].

Quá trình hình thành của xã Vạn Thạnh gắn liền với lịch sử thay đổi hành chính của huyện Vạn Ninh. Huyện Vạn Ninh vốn là huyện Quảng Phước thuộc phủ Thái Khang, thành lập từ năm 1653. Trải qua các lần thay đổi địa giới và đơn vị hành chính qua các triều đại nhà Nguyễn và thời Pháp thuộc, tên gọi và phạm vi lãnh thổ thay đổi nhiều lần[1][11]. Sau Cách mạng Tháng Tám 1945, chính quyền cấp xã được thành lập, các xã ở huyện Vạn Ninh được xác lập lại theo chủ trương của chính quyền cách mạng. Khu vực Vạn Thạnh ban đầu là vùng đất nhỏ, chủ yếu phát triển từ hoạt động nông nghiệp và khai thác ven biển; đến các thập niên sau, cùng với xu hướng chuyển dịch kinh tế, xã từng bước xuất hiện các hoạt động du lịch và đánh bắt thủy sản quy mô lớn[1][5][13].

Địa bàn xã Vạn Thạnh đặc trưng

• Vạn Thạnh nằm ở phía đông nam của huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa; là một xã đảo, bán đảo có vị trí giáp xã Vạn Thọ ở phía bắc, còn lại giáp Biển Đông ở phía đông và các khu vực ven bờ khác ở phía nam, phía tây.
• Địa bàn xã bao gồm nhiều thôn như Đầm Môn, Vĩnh Yên, Khải Lương, Ninh Tân, Ninh Đảo và Điệp Sơn, trong đó ba thôn Ninh Đảo, Ninh Tân, Điệp Sơn là thôn đảo, cách đất liền từ 10 đến 20 km.
• Diện tích tự nhiên của xã vào thời điểm gần đây khoảng 12.956,96 ha (tương đương 129,57 km²), hoặc theo một số số liệu khác là khoảng 25,5 km².
• Xã có địa hình đa dạng gồm vùng đồi núi thấp xen lẫn đồng bằng ven biển và nhiều đảo nhỏ biệt lập, thuận lợi cho phát triển nông nghiệp, thủy sản, du lịch sinh thái và đánh bắt ven bờ.
• Khí hậu nhiệt đới gió mùa với mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 10 và mùa khô từ tháng 11 đến tháng 4. Nhiệt độ trung bình năm dao động từ 24–28°C. Đất đai đất canh tác màu mỡ, rừng tự nhiên và vùng ven biển phù hợp nuôi trồng thủy sản.
• Tọa độ địa lý tương ứng của xã Vạn Thạnh là khoảng 12°39′2″B 109°23′45″Đ. Đây là vùng đặc biệt khó khăn thuộc bãi ngang ven biển, hải đảo, với hoạt động kinh tế chủ đạo là nông nghiệp, đánh bắt hải sản, nuôi trồng thủy sản và gần đây phát triển du lịch biển đảo.

Đặc điểm dân cư, kinh tế và văn hóa của Xã Vạn Thạnh

Dân cư

• Dân số tại các thời điểm khác nhau cho thấy sự tăng trưởng đáng kể: năm 1999 khoảng 4.476 người, mật độ dân số khoảng 35 người/km²; đến khoảng năm 2015, dân số xã được ước tính gần 10.000 người. Dân cư chủ yếu là người Kinh, ngoài ra còn có một số dân tộc thiểu số sống xen kẽ ở các vùng nhất định trong xã[1][2][5][10].
• Cấu trúc địa bàn dân cư gồm 3 thôn đảo: Ninh Đảo, Ninh Tân và Điệp Sơn, với các hộ gia đình phân bố tương ứng: Ninh Đảo có 172 hộ (hơn 760 người), Ninh Tân 119 hộ (gần 500 người), Điệp Sơn 99 hộ (hơn 300 người)[5].
• Sinh sống cộng đồng làng xã ven biển và trên đảo thể hiện sự gắn kết chặt chẽ, với đời sống phụ thuộc nhiều vào biển và nông nghiệp vùng ven biển.

Kinh tế

• Kinh tế xã Vạn Thạnh dựa vào ba lĩnh vực trọng điểm: nông nghiệp, thủy sản và du lịch[2][14].
• Nông nghiệp: Trồng lúa, ngô, khoai lang, rau màu trên diện tích canh tác truyền thống; xu hướng phát triển nông nghiệp hữu cơ được chú trọng nhằm tăng trưởng bền vững và bảo vệ môi trường[2].
• Thủy sản: Đánh bắt và nuôi trồng thủy sản (cá, tôm, sò, nghêu…) trên các vùng biển ven đảo là nguồn thu nhập quan trọng; nghề cá truyền thống và làng chài ven biển phát triển mạnh[2][10][14].
• Du lịch: Vạn Thạnh sở hữu các bãi biển hoang sơ và danh thắng như bãi Sơn Đừng, Xuân Tự, đảo Điệp Sơn nổi tiếng với con đường cát giữa biển; du lịch cộng đồng, sinh thái biển đang được đầu tư, mang lại nguồn thu mới cho người dân[2][14].

Văn hóa

• Văn hóa truyền thống của người Kinh ven biển và đảo được bảo tồn khá nguyên vẹn: các tập tục lễ hội ngư dân (lễ cầu ngư, lễ hội làng chài), sinh hoạt cộng đồng gắn liền với nghề biển và nông nghiệp; gìn giữ phong tục truyền thống dựa trên tính cộng đồng[2][14].
• Đời sống xã hội mang tính gắn kết cao, người dân thân thiện, hiền hòa và có truyền thống nghĩa tình của ngư dân duyên hải Trung Bộ[2][9].
• Giáo dục và y tế ngày càng được đầu tư, nâng cao chất lượng cuộc sống cho cư dân địa phương[10].
• Phát triển kinh tế đi đôi với bảo tồn giá trị văn hóa và cảnh quan sinh thái biển đảo; đây là định hướng lớn cho sự phát triển xã hội của Vạn Thạnh hiện nay[2][10][12].

Tiềm năng phát triển của Xã Vạn Thạnh Huyện Vạn Ninh

• Xã Vạn Thạnh có tiềm năng lớn nhờ vị trí ven biển và cảnh quan thiên nhiên đặc sắc, cùng với quy hoạch và hạ tầng đang được đẩy mạnh để đồng bộ hóa với các khu vực lân cận. Các tiềm năng nổi bật gồm:
  • Kinh tế đa dạng: Kết hợp nông nghiệp truyền thống (lúa, hoa màu) với thủy sản (nuôi trồng, đánh bắt ven biển) và du lịch nhờ các bãi biển hoang sơ, hệ sinh thái biển phong phú; vị trí ven vịnh Vân Phong hỗ trợ phát triển các dự án liên quan đến du lịch và logistics[2][13].
  • Tiềm năng du lịch: Các bãi tắm đẹp như Sơn Đừng, Xuân Tự ngày càng thu hút du khách; định hướng phát triển du lịch sinh thái kết hợp bảo tồn văn hóa địa phương và phát triển sản phẩm du lịch biển bền vững; vị trí ven Vịnh Vân Phong tạo thuận lợi cho các dự án du lịch, nghỉ dưỡng, homestay và dịch vụ du lịch biển cao cấp[2][6][13].
  • Quy hoạch đồng bộ: Xã Vạn Thạnh là hạt nhân thuộc phân khu phát triển của Khu Kinh tế Vân Phong, quy hoạch đến 2040–2050 xác định vùng chức năng hỗn hợp: khu dân cư, khu công nghiệp, thương mại kết hợp phát triển mạnh kinh tế biển, cảng logistic, du lịch biển và dịch vụ[5][7]. Hạ tầng giao thông liên xã – liên huyện, điện, nước, dịch vụ cơ bản ngày càng được cải thiện để thuận tiện giao thương[2][7].
  • Cơ hội đầu tư: Có nhiều dự án bất động sản, khu đô thị, khu nghỉ dưỡng đang được kêu gọi đầu tư khai thác quỹ đất ven biển cho các loại hình nhà ở, biệt thự, khách sạn, trung tâm thương mại và khu vui chơi giải trí; hạ tầng giao thông tiếp tục được nâng cấp để kết nối với Quốc lộ 1A, cao tốc Bắc – Nam và các tuyến đường ven biển trọng điểm của tỉnh[1][5][17].

Kết luận

Xã Vạn Thạnh trước khi sáp nhập và xã Đại Lãnh sau khi sáp nhập cho thấy một bức tranh phát triển đa chiều, với tiềm năng kinh tế biển, du lịch sinh thái và nông nghiệp được thể hiện rõ qua các hoạt động, định hướng quy hoạch và cơ sở hạ tầng đang được hoàn thiện. Sự sáp nhập năm 2025 đã hợp nhất Vạn Thạnh với Vạn Thọ và Đại Lãnh để hình thành xã Đại Lãnh mới, nhằm tối ưu hóa nguồn lực, tinh gọn bộ máy hành chính và khai thác tiềm năng biển một cách hiệu quả hơn. Đời sống cộng đồng vẫn giữ được bản sắc văn hóa làng chài, sự gắn kết và tính hiếu khách của người dân địa phương, đồng thời đối mặt với những thách thức từ địa hình ven biển và hải đảo xa đất liền. Với vị trí chiến lược và quy hoạch đồng bộ, kèm theo các cơ hội đầu tư và phát triển hạ tầng, vùng ven biển phía Bắc huyện Vạn Ninh đang hướng tới một tương lai phát triển bền vững, đồng bộ và đa ngành, góp phần nâng cao chất lượng sống cho người dân và mở rộng tiềm năng kinh tế địa phương.